Οι αντιλήψεις του Schrodinger για το
"Τι είναι η ζωή"

Οι αντιλήψεις του Schrodinger για το "Τι είναι η ζωή"

4) Ένας μικρός απολογισμός

Erwin Schrodinger

Πέρα από την κριτική που έχουμε δει ως τώρα, μπορούμε να πούμε και ότι η περιορισμένη γνώση γενετικής από τον Schrödinger της (η οποία φαίνεται να αποκτήθηκε από την ανάγνωση μερικών δημοσιεύσεων) τον οδήγησε για να κάνει ορισμένες ανακριβείς δηλώσεις, π.χ., στην εξήγηση του γιατί οι μεταλλάξεις εμφανίζονται μόνο σε ένα αλληλόμορφο γονίδιο 33 τη φορά, και στην εκτίμηση του μεγέθους και του ελάχιστου αριθμού γονιδίων.

Ένα άλλο από τα σημεία στα οποία του ασκήθηκε έντονη κριτική ήταν ο επίλογος όπου κάνει προεκτάσεις και χρησιμοποιεί τις προηγούμενες σκέψεις του ως αφετηρία για να στηρίξει τη μυστικιστική κοσμοαντίληψη των Ventada. Κάποιοι σχολίασαν πως αν η είσοδος ενός φυσικού επιστήμονα στον χώρο της βιολογίας οδηγεί τελικά στο συμπέρασμά του ότι «Εγώ είμαι ο Κύριος ο Παντοδύναμος» και στο ότι οι αρχαίοι Ινδοί βρίσκονταν στο σωστό δρόμο για την κατανόηση του κόσμου, τότε η βοήθειά του επιστήμονα αυτού πρέπει να θεωρηθεί ύποπτη.

Οι φιλοσοφικές αντιλήψεις του Schrödinger φαίνεται ότι, πράγματι, αλληλοεμπλέκονταν με τις επιστημονικές του απόψεις. Ωστόσο, για να είμαστε δίκαιοι, ο Schrödinger καθιστά σαφές στον επίλογό του ότι οι σκέψεις του σε αυτόν είναι υποκειμενικές. Δεν υποστηρίζει ότι κάνει επιστήμη στον επίλογό, αλλά μοιράζεται την κομοθεώρησή του την οποία καταθέτει ως μια επιστημολογικά έγκυρη υπόθεση. Προσωπικά, η επιμονή του όσον αφορά στην αιτιοκρατία και στη συνέχεια (την οποία είδαμε στο πρώτο μέρος της εργασίας αυτής), μού φαίνεται εξ' ίσου (ίσως και περισσότερο) «μεταφυσική», δεδομένου ότι υπήρχαν σοβαρές πειραματικές ενδείξεις για το αντίθετο. Η επιμονή του αυτή δημιουργεί την αίσθηση ότι πίστευε πως «ήξερε την απάντηση» πριν δει οποιοδήποτε πείραμα κι ότι απλώς έπρεπε να βρει μια θεωρία η οποία θα καθιστούσε τα πειραματικά δεδομένα συμβατά με την εκ των προτέρων δοσμένη απάντηση (ότι υπάρχει συνέχεια και αιτιοκρατία στη φύση).

Επιστρέφοντας στην αντίληψή του για τη ζωή, σημειώνω πως μάλλον είναι παράλειψη το ότι, παρ' ότι αναγνώρισε την αξία της χημείας για τη μελέτη των βιολογικών φαινομένων, δεν έκανε μια σοβαρή προσπάθεια να την περιλάβει στους συλλογισμούς του. Ίσως δεν είχε και τη δυνατότητα να το κάνει αφού γνώσεις του προήλθαν από μερικές δημοσιεύσεις και κάποιες συνομιλίες με τον Delbruck. Οι γνώσεις του πάνω στη γενετική ήταν κι αυτές σχετικά ξεπερασμένες. Δεν έκανε καμία αναφορά στην πιο πρόσφατη πρόοδο στη γενετική, δηλαδή στην υπόθεση της αντιστοιχίας «ενός γονιδίου προς ένα ένζυμο» 34 που υποστηρίχθηκε από τις ανακαλύψεις του Beadle και Tatum το 1941, οι οποίες τελικά συνέβαλαν σημαντικά στη μοριακή βιολογία. Εστίασε στην έρευνα πάνω στη Drosophila παρ' ότι τη δεκαετία του '40 η γενετική εξελισσόταν από επιστήμονες που εργάζονται με μικροοργανισμούς, όπως ο μύκητας Neurospora. Ακόμη κι ο Delbruck που ενέπνευσε το ενδιαφέρον του Schrödinger για τη γενετική, έκανε έρευνα με βακτηριακούς ιούς πέντε χρόνια πριν την έκδοση του «Τι είναι η ζωή;» -μια έρευνα η οποία συνέβαλε αργότερα στο να δοθούν πολλές από τις απαντήσεις στις ερωτήσεις που έθεσε ο Schrödinger.

Εντούτοις, το βιβλίο του Schrödinger συγκέντρωσε τη προσοχή σε μερικά πολύ σημαντικά προβλήματα στης βιολογίας και έχει αξία ως εγχείρημα διεπιστημονικής αντίληψης του κόσμου. Η συμβολή Schrödinger στην βιολογία δεν οφείλεται τόσο σε αυτά που είπε, όσο στο ενδιαφέρον που προκάλεσε για αυτήν. Είχε μικρή επιρροή στους επαγγελματίες βιολόγους, αλλά γοήτευσε πολλούς φυσικούς επιστήμονες, οι οποίοι βρήκαν την ευκαιρία να στρέψουν την προσοχή τους σε ένα νέο συναρπαστικό αντικείμενο. Μεταξύ των επιστημόνων που επηρεάστηκαν από το «Τι είναι η ζωή;» ήταν οι James Watson και Francis Crick οι οποίοι το 1953 κατασκεύασαν ένα μοριακό μοντέλο για τη δομή του DNA.

 

Υποσημειώσεις:

[33]:Αλληλόμορφα είναι διαφορετικά γονίδια που καθορίζουν ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό και βρίσκονται στις ίδιες θέσεις των ομόλογων χρωμοσωμάτων.

[34]: Δηλαδή στο ότι ένα γονίδιο φέρει την πληροφορία για την παραγωγή ενός ενζύμου / πρωτεϊνης.

Τέλος άρθρου

Μετάβαση σε άλλη ενότητα του άρθρου: